Z korzystaniem z usług wodnych bez pozwolenia lub z przekroczeniem określonych tam parametrów wiąże się tzw. opłata podwyższona, stanowiąca swojego rodzaju karę (jedną z kar, ponieważ kolejne sankcje to konieczność uzyskania/zmiany pozwolenia lub zaprzestania korzystania z wód, nie wspominając już o karnych aspektach samowoli). Opłata podwyższona wynosi 500% należności bazowej i nie zwalnia od opłat, które należy ponieść w normalnej procedurze opłatowej.
Słów kilka o motywacji i zasadności wprowadzenia pojęcia usług wodnych i naliczania opłat.
Niezależnie od licznych wątpliwości związanych z zasadnością naliczania opłat i przede wszystkim sposobem ich naliczania, najważniejszą motywacją wprowadzenia tych opłat miało być zmotywowanie korzystających z wody do jej racjonalnego wykorzystywania. W dość niejednoznaczny sposób, ale na pewno częściowo się to udało. Im bowiem więcej wody bezpośrednio odprowadzamy lub pobieramy, tym większe koszty poniesiemy.
Im większe maksymalne przepływy zostaną określone w pozwoleniu, tym większa opłata stała zostanie naliczona – pytanie zatem, czy potrzebujemy aż tak wysoki limit mieć określony,
Im więcej wody faktycznie pobieramy/odprowadzamy tym wyższa będzie natomiast opłata zmienna – tu pojawia się zatem pytanie, czy nie ma możliwości, aby wodę tą oszczędzać, co spowoduje natychmiastowe obniżenie opłat w tym zakresie.
Niezmiernie istotne jest to co zawarte jest w posiadanych przez korzystającego z wody operatach wodnoprawnych (czy np. nie zawyżono kiedyś wyników, aby umożliwić ewentualny większy zrzut wód, co dziś skutkować będzie większymi opłatami), a także czy wszystkie zrzuty posiadają aktualne pozwolenia (ich brak skutkować może z kolei potencjalną opłatą Podwyższoną lub innymi sankcjami). Ogromne znaczenie będzie miało ponadto odpowiednie gospodarowanie wodami opadowymi na obszarze danej zlewni cząstkowej, czy też racjonalne wykorzystywanie pobieranej wody. Logiczne i hydraulicznie uzasadnione gospodarowanie wodami, uporządkowana gospodarka wodna w tym zakresie, a także uporządkowanie spraw administracyjno-prawnych, może przyczynić się do znacznych oszczędności w budżecie jednostki, ale również ograniczyć inne przykre skutki prawne ewentualnych zaniechań. Tyczy się to zarówno jednostek samorządowych, odpowiedzialnych za odprowadzanie wód opadowych i roztopowych (czy tez ścieków), jak również jednostek sektora prywatnego, czy tez rolników. W każdym z przypadków warto przemyśleć sposób gospodarowania i zadbać o możliwość retencjonowania wody, ponieważ nie tylko może zabezpieczyć nas to przed skutkami suszy, ale zwyczajnie obroni nasz budżet.
W kolejnych artykułach postaram się przybliżyć temat oszczędzania wody i możliwości racjonalizowania wysokości ponoszonych opłat za usługi wodne. To największa korzyść obecnej ustawy prawo wodne – motywuje do retencjonowania wody i bardziej zrównoważonego z niej korzystania. Pokażemy też jak określać objętości wody oraz czy i kiedy warto/należy montować liczniki.